25 Kasım 2023 – Antarktika’nın gizemli sularında, yıllar boyu sessiz sedasız kalan dev bir buzdağı, uykusundan uyandı. A23a adındaki bu devasa buz tabakası, 30 yıldan fazla bir süre boyunca okyanus tabanına saplanmış halde durduktan sonra harekete geçti.
1986 yılında Antarktika kıyılarından ayrılan ve Weddell Denizi’nde yerleşik bir buz adası haline gelen A23a, yaklaşık 4 bin km²’lik yüz ölçümüyle adeta bir kıta büyüklüğünde. Londra’nın iki katı büyüklüğündeki bu dev buzdağı, şimdi ise Antarktika sularının ötesine doğru yol alıyor.
Buzdağının bu uzun süredir beklenen hareketi, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırıyor. British Antarctic Survey’den Dr. Andrew Fleming, buzdağının hareketinin ardındaki nedenleri araştırırken, sahanlıktaki su sıcaklığındaki değişimin etkisi olabileceğini düşünüyor. Ancak, buzdağının hareketiyle ilgili net bir açıklama yapmak henüz mümkün değil.
A23a’nın hareketi, son aylarda hız kazanmış durumda. Rüzgarlar ve akıntılarla sürüklenen buzdağı, şu anda Antarktika Yarımadası’nın kuzey ucuna doğru ilerliyor. Bilim insanları, buzdağının Weddell Denizi’nden Güney Atlantik’e doğru ilerleyerek “buzul koridoru” olarak adlandırılan yolu takip edebileceğini düşünüyor. Bu, ünlü kaşif Ernest Shackleton’ın 1916’daki deneyiminde kullandığı rotayla benzerlik gösteriyor.
Ancak, bu dev buzdağının hareketi sadece bir macera değil; doğal yaşamı da etkileyebilir. Eğer Güney Georgia’ya yakın bir konumda durursa, ada üzerinde yaşayan milyonlarca fok, penguen ve diğer deniz kuşları için sorunlar doğurabilir. Ayrıca, buzdağlarının erimesi, Antarktika’nın kaya tabanını kazıyan ve mineral tozunu açığa çıkaran önemli bir süreçtir. Bu tozlar, okyanus besin zincirlerinin temelini oluşturan organizmalar için bir besin kaynağıdır.
Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’nden Dr. Catherine Walker, buzulların hayat için ne kadar önemli olduğunu vurguluyor. Buzdağının hareketi, bilim insanlarının ve çevrecilerin dikkatini çekiyor ve bu büyük doğal olgunun erimesiyle ortaya çıkacak etkiler yakından takip edilecek.
Kaynak: BBC
