Hava

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Birleşmiş Milletler Çevre Örgütü (UNEP), Dünya Bankası ve Chicago Üniversitesi Enerji Politikası Enstitüsü’nün verilerine göre, hava kirliliği hem insan sağlığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratıyor hem de dünya ekonomisine büyük maliyetler yüklüyor.

Hava Kirliliği ve İnsan Sağlığı

DSÖ kılavuz değerlerini aşan yüksek düzeyde kirletici içeren havayı soluyan dünya nüfusunun yüzde 99’u, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkilerini her geçen gün daha fazla hissediyor. Hava kirliliği en fazla, düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşayan insanları etkiliyor. Özellikle dış mekân hava kirliliği, ince partikül madde nedeniyle felç, kalp hastalıkları, akciğer kanseri ve çeşitli solunum yolu hastalıklarına neden oluyor. İç mekân hava kirliliği de en az dış mekân kadar tehlike arz ediyor.

DSÖ’nün İç Mekân Hava Kirliliği Raporu

DSÖ’nün 15 Aralık 2023’te yayımladığı raporda, dünya genelinde yaklaşık 2,3 milyar insanın yakıt olarak gaz yağı, biyokütle enerjisi ve fosil yakıt kullandığı için ev içi hava kirliliğine maruz kaldığı belirtiliyor. Bu kirlilik, her yıl 237 bini 5 yaş altı çocuk olmak üzere 3,2 milyon insanın hayatını kaybetmesine yol açıyor. Dünya genelinde iç ve dış mekân hava kirliliği, yılda ortalama 7 milyon erken ölüme neden oluyor.

Partikül Madde ve Ölüm Oranları

2019 yılında ince partikül maddeye maruz kalma nedeniyle dünya genelinde 4 milyon kişi hayatını kaybetti. Bu ölümlerin en fazla görüldüğü ülke 1 milyon 423 bin ile Çin oldu. Çin’i, 979 bin ölümle Hindistan, 114 bin ölümle Pakistan, 106 bin ölümle Endonezya, 90 bin ölümle Mısır ve 73 bin ölümle Bangladeş takip etti.

Hava Kirliliğinin İnsan Ömrüne Etkisi

Hava kirliliği, insan ömrünü ortalama 2,3 yıl kısaltıyor. Hava kirliliğinin insan ömrünü kısaltmadaki etkisi, alkol kullanımı ve ulaşım yaralanmalarından daha fazla. Bölgesel olarak hava kirliliği Asya’da insan ömrünü 3,3 yıl, Afrika’da 1,3 yıl, Latin Amerika’da 0,9 yıl, Avrupa ve Kuzey Amerika’da ise 0,6 yıl kısaltıyor. Ülke bazında ise Bangladeş’te 6,8 yıl, Hindistan’da 5,3 yıl, Nepal’de 4,6 yıl, Pakistan’da 3,9 yıl, Çad ve Myanmar’da 2,9 yıl, Kongo Cumhuriyeti ve Ruanda’da 2,7 yıl olarak öne çıkıyor.

Ekonomik Maliyet

Dünya Bankası’nın 2022’de yayımladığı rapora göre, 2019’da ince partikül madde barındıran hava kirliliği nedeniyle meydana gelen ölüm ve hastalıkların küresel maliyeti 8,1 trilyon dolar olarak hesaplandı. Bu rakam, küresel gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 6,1’ine eşdeğer. Bölgesel olarak, Kuzey Amerika’da GSYİH’nin yüzde 1,7’si, Doğu Asya ve Pasifik’te yüzde 9,3’ü ve Güney Asya’da yüzde 10,3’ü hava kirliliği nedeniyle kaybediliyor.

Meteoroloji uzmanları, önümüzdeki perşembe gününden itibaren Yunanistan’ı etkisi altına alacak olan sıcak hava dalgasının Kuzey Afrika’dan geleceğini belirtti.

Uzmanlar, cumartesi günü hava sıcaklığının 34-35 dereceye, pazar günü ise 35-36 dereceye kadar yükseleceğini öngörüyor.

Afrika’dan gelen sıcak hava dalgalarının yanı sıra yüksek miktarda çöl tozu da tahmin ediliyor. Çöl tozu ve sıcak hava nedeniyle halka gerekli önlemleri almaları, açık havada fazla zaman geçirmemeleri uyarısında bulunuldu.

24 Nisan’da başkent Atina’da gökyüzünü kaplayan çöl tozu nedeniyle şehir merkezinde ve çevresinde görüş mesafesinin oldukça azaldığı kaydedilmişti.

Afrika üzerinden gelecek olan sıcak hava dalgası ve çöl tozu, Yunanistan’da yaşayanları tedirgin ediyor. Meteoroloji uzmanları, vatandaşların sıcak hava ve çöl tozu nedeniyle dikkatli olmalarını ve gerekli önlemleri almalarını öneriyor.

Kaynak: AA

Muğla’nın Kavaklıdere ilçesinde, Göktepe Dağı ile Gökçukur Yaylası’na Mart ayında beklenmeyen bir şekilde kar yağdı.

Muğla’nın doğa fotoğrafçısı Taner Genel, bu olağanüstü manzarayı fotoğrafladı ve şunları söyledi:

“Yüksek basınçtan dolayı ılıman ve kurak gittiği kış ayında adeta ilkbaharı yaşadık. Mart ayının girmesi ile ülkemize alçak basınçtan dolayı kar yağışlarının etkili olduğu yüksek kesimlerde adeta kartpostallık görüntü sergilendi. Ben de doğa fotoğrafçısı olarak bu manzara karşısında bu anları ölümsüzleştirmek istedim. Bu kış kar yağışı yönünden çok kurak geçti. Buruk bir kış ayı yaşıyoruz kış karsız olmaz.”

Kaynak: İHA

Yunanistan Meteoroloji Dairesi, Avrupa Birliği’nin finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) verilerine dayanarak ülkedeki kış sıcaklıklarının endişe verici bir seviyeye ulaştığını açıkladı.

Yapılan analize göre, 2023-2024 kışı, Yunanistan tarihinde kaydedilmiş en yüksek sıcaklığa sahip kış olarak tarihe geçti. Aralık 2023, Ocak ve Şubat 2024 aylarında hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği belirtildi.

Yunanistan’da son 10 yıl içinde yaşanan en sıcak altı kıştan beşinin ise bu dönemde görüldüğü vurgulandı. Üstelik, 1960’tan bu yana kış sıcaklıklarının ortalama olarak 1,8 derece artarak 11 derecenin üzerine çıktığı ifade edildi.

Yunanistan’daki bu sıcaklık artışının çeşitli olumsuz etkilere neden olabileceği ve iklim değişikliği ile mücadelede ciddi adımların atılması gerektiği konusunda uzmanlar uyarıyor.